Couveusebaby’s
by Mickey Hoyle
Een couveuse van Tarnier, ca. 1883
Op 1 juni 1892 werd David Mattheus IV van Gelder de Neufville (1858-1938) en zijn vrouw Baukje Buma (1869-1926) een tweeling geboren: Carolina Johanna Jacoba en Eustache. David Mathheus hield in een logboekje de ontwikkelingen na de geboorte nauwkeurig bij.
De couveuse werd door zeven warme kruiken op 40° Celcius verwarmd.
Den 2e Juni op 37° C.
Eustache heeft den halven dag, dat hij geleefd heeft met zijn zusje in de couveuse gelegen.
Zo opent het geboorteboekje van de tweeling. Het is vrijwel onmogelijk om niet geraakt te worden door het verdriet en liefde van de kersverse vader voor het te vroeg gestorven kindje.
De dood was in de negentiende eeuw alom aanwezig. Pas aan het eind van de negentiende werden zaken als vitamine, peniciline en steriliseren van wonden gemeengoed. Jan Romein stelt dan ook in Op het breukvlak van twee eeuwen, zijn magnus opus over het fin de siècle dat ‘de schrijver voor geen andere moeilijkheid te plaatsen [is] dan die om de weelde van de ene triomf na de andere en hun rijing tot een reeks van onvergankelijke verworvenheden in de armoede van enkele ontoereikende woorden te persen.’
Tot een van de medische uitvinden van het fin de siècle behoort ook de couveuse. Over het algemeen geldt Étienne Stéphane Tarnier (29 April 1828 – 23 November 1897) als geestelijk vader van de couveuse, die hij bedacht nadat hij in een dierentuin zou hebben gezien hoe kleine kuikentjes warm werden gehouden. Overigens was wel al lang bekend dat het warmhouden van te vroeg geboren kinderen belangrijk was. Vaak kwam het hierbij echter niet verder dan een mand met wat dekens. De artsen hadden vooral oog voor de gezondheid van de moeder, aangezien moedersterfte ook nog veel voorkwam.1
Het was echter de Fransman Alexandre Lion die een goed werkende moderne couveuse uitvond waarbij tevens de lucht werd gezuiverd en een thermostaat zorgde voor een constante temperatuur. Of het Tarnier of Lion was is niet duidelijk, maar in 1897 werd in Londen een werkende couveuse tentoongesteld met als gevolg dat het bekijken van pasgeborenen in couveuses als attractie een ware rage werd.
De tweeling van David Mattheus zal echter hogstwaarschijnlijk zijn verzorgd in een couveuse van Tarnier aangezien die van Lion door een thermostaat op temperatuur werden gehouden en niet door kruiken. Voor de kleine Eustache mocht het helaas niet baten. Carolina Johanna Jacoba kwam er gelukkig wel weer bovenop, dankzij de goede zorg en aandacht van haar ouders, die meticuleus in het boekje werd bijgehouden:
Caronlina gebruikte de eerste vier dagen iedere twee uur twee lepeltjes melk en water, den 4e Juni kreeg zij cognac, en tevens begon zij te zuigen, koemelk, 1 melk op 3 water, toebereid volgens het […] systeem, de eerste dagen dronk zij 15à 20 gram.
Toen zij veertien dagen oud was, woog zij 14 ½ ons, den 15e juni.
22 juni 15 ½ ons
6 juli 17 ½ ons
13 juli 18 ons
20 juli 19 ½ ons
27 juli 21 ½ ons
30 juli kwam zij uit de couveuse, en dronk toen 120 gram
3 augustus 25 ½ ons
10 augustus 27 ½ ons
dronk toen 15 0 gram
1 melk op 2 water
17 augustus 28 ½ ons
24 augustus 30 ½ ons, toen voor het eerst uit.
1 september 32 ½ ons
7 september 33 onsToen een weinig met de ingewandjes gesukkeld, ook door […] poeiertjes spoedig hersteld, ondanks dat 14 september 26 ½ ons 15 sept voor de tweede maal uit, toen bijna dagelijks tot
21 sept 36 ons
24 sept, een knipje in de spoer onder de tong geknipt daar zij veel last van puug had, en moeilijk dronk.